Hoe een verstoord bioritme leidt tot mentale en fysieke klachten

In een wereld die 24/7 doorgaat, zijn we vergeten dat wij zelf niet zijn gemaakt om altijd ‘aan’ te staan. Ons lichaam leeft op ritme, dag en nacht, inspanning en herstel, licht en donker. Wanneer dat ritme verstoord raakt, raken we langzaam ook de verbinding kwijt met onze natuurlijke balans.

Een ontregeld bioritme is meer dan te weinig slaap. Het is een ontregeling van de klok in je cellen, de circadiane klok ,die bepaalt o.a. wanneer je lichaam herstelt, je hormonen worden aangemaakt en je hersenen opladen.

De biologie van ritme: je interne klok in de war

Elke cel in je lichaam heeft een eigen klok, aangestuurd door de suprachiasmatische kern in je hersenen. Deze klok reageert op licht, voeding, beweging en rust. Wanneer je ’s avonds te laat eet, te lang werkt of voortdurend in kunstlicht zit, raakt deze klok verward.

Je hersenen weten niet meer of het tijd is om te herstellen of te presteren en dat voel je.

- Je slaapt onrustiger of te kort.

 - Je concentratie en stemming schommelen.

- Je hebt minder energie door de dag heen.

 - Je immuunsysteem functioneert minder goed.

Recente studies bevestigen dit verband tussen bioritme en mentale gezondheid. Zo toonde Li et al. (2024) aan dat een verstoorde melatoninecyclus samenhangt met anhedonie, het verlies van plezier en motivatie bij stemmingsstoornissen.

Ook Zipunnikov et al. (2024) lieten met draagbare sensoren zien dat mensen met onregelmatige rust- en activiteitsritmes meer depressieve symptomen ervaren en minder herstelmomenten kennen.

En volgens Bagchi et al. (2024) heeft langdurige blootstelling aan nachtwerk, lichtvervuiling of onregelmatige slaappatronen directe invloed op stressregulatie, stemming en cognitieve functies.

Met andere woorden: een verstoord ritme is niet slechts vermoeidheid, het is een ontregeling van je biologie.De sleutel: herstelmomenten inbouwen

De mentale kant van ritme

Wie voortdurend tegen zijn natuurlijke ritme in leeft, betaalt daar mentaal de prijs voor. Een te late bedtijd, voortdurend blauw licht, of het overslaan van herstelmomenten zorgt er mede voor dat je cortisolspiegel continu hoog blijft.

Dat betekent dat je brein nooit écht kan herstellen. Je wordt emotioneler, prikkelbaarder en je veerkracht neemt af. We noemen het vaak “mentale vermoeidheid”, maar het is in wezen een fysiologisch tekort aan herstelenergie.

Zoals de natuur cyclisch werkt, zo heeft ook de mens rust en regelmaat nodig om te floreren.

De sleutel: leven in lijn met je ritme

Herstel van je bioritme vraagt geen grote revolutie maar wel bewuste gewoontes. Kleine aanpassingen kunnen je biologische klok al resetten:

• Start je dag met daglicht: 10 minuten ochtendlicht helpt je hersenen

  melatonine af te bouwen en energie op te wekken.

• Eet op vaste tijden: je spijsvertering heeft een ritme, net als je slaap.

• Beperk blauw licht na zonsondergang: dit helpt je melatonineproductie op

  gang.

• Plan herstelmomenten bewust in: micro-pauzes van 3 tot 5 minuten helpen

  je zenuwstelsel te resetten.

• Creëer avondrust: vaste routines sturen een krachtig signaal naar je

  lichaam: het is tijd om los te laten.

Herstel van binnenuit volgens het ritme van gezonde gewoontes

Bij Better Habits draait alles om gezonde gewoontes, energie, preventie, rust en duurzaam herstel. We helpen je om je natuurlijke ritme terug te vinden, zodat energie, focus en veerkracht weer vanzelf gaan stromen. Met onze workshops, masterclasses, vitaliteitsmetingen en persoonlijke coaching leer je hoe kleine gewoontes een groot verschil maken in hoe je leeft, werkt en herstelt.

Vond je deze blog interessant?

Dan is de workshop The Power of Better Habits iets voor jou. Ontdek hoe je met eenvoudige, bewezen gewoontes die aanlsuiten op jouw bioritme meer balans, energie en rust creëert in je dagelijks leven.

Ervaar de kracht van betere gewoontes. Meld je aan.

Literatuur

• Bagchi, D., et al. (2024). An intricate relationship between circadian rhythm dysfunction and psychiatric diseases. Exploration Neuroscience, 3, 321-351. https://doi.org/10.37349/en.2024.00053

• Li, X., Yu, J., Jiang, S., et al. (2024). Circadian rhythms of melatonin and its relationship with anhedonia in patients with mood disorders. BMC Psychiatry, 24, 165. https://doi.org/10.1186/s12888-024-05606-5

• Zipunnikov, V., et al. (2024). Longitudinal assessment of seasonal impacts and depression associations on circadian rhythm using multimodal wearable sensing: Retrospective analysis. Journal of Medical Internet Research, 26, e55302. https://doi.org/10.2196/55302